het einde en het begin

Vrijdag 26 november, onze laatste dag met bezoeken aan de projecten van de CGTG, werd een heel intense dag.
In de voormiddag ontmoetten we de gepensioneerden die zich net georganiseerd hebben binnen de CGTG. Het is wel raar om al van gepensioneerden te spreken die nog geen 50 jaar zijn. In Guatemala is het zo dat eens je ouder bent dan 40 jaar, je haast geen ander werk meer kan vinden in loondienst of als arbeider. Dus ontmoetten we mensen die 50 zijn, nog vol werklust en vaak nog de zorg dragend voor kinderen en kleinkinderen. Hopelijk lukken ze erin om samen de strijd aan te gaan voor langer werken en een hoger pensioen.
Het bezoek aan het hospitaal viel weg omdat de vakbond geen toestemming kreeg om ons te ontvangen.
Spijtig, maar, zoals trouwens gedurende de hele reis, hebben de mannen van de CGTG alles op alles gezet om dit goed te maken: ze lukten erin om op enkele uren tijd een bezoek aan het Centro de salud van Pueblo Nuevo Viñas te regelen, mede dankzij de hulp van Jorge, de plaatselijke leider van de vakbond van gemeente-arbeiders. Het verhaal van het Centro bevestigde jammer genoeg weer wat we al her en der gehoord hadden: gebrek aan middelen en mankracht door een overheid die te laat of niet levert, onvoldoende personeel voorziet.... De belangrijkste gezondheidsproblemen in deze regio, 60 km ten zuiden van de hoofdstad, zijn luchtweginfecties, darmproblemen, diabetes en ondervoeding.
In hetzelfde dorp hoorden we ook het schrijnende verhaal van de gemeente-arbeiders en leerkrachten die sinds meer dan een jaar niet meer betaald worden voor hun werk. De burgemeester heeft al het geld van de gemeentekas gebruikt voor zichzelf. Hij houdt zich nu schuil op zijn ranch aan de kust en heeft zich al maanden niet meer laten zien in het dorp. De gemeenteraad komt niet meer samen en ondertussen lijden tientallen gezinnen dagelijks honger. En volgend jaar zijn er weer verkiezingen en ja, men verwacht dat deze burgemeester zich weer kandidaat zal stellen. Wel is hun vakbond ondertussen met hulp van de Centrale bezig deze toestand nationaal en internationaal aan te klagen, maar tot nu zonder effect of veroordeling. Met de tranen in de ogen luisterde ik naar dit verhaal.
Nog emotioneler werd het toen we de Botiquín van de vakbond bezochten. Een botiquín is een soort dispensarium dat door de Centrale bekostigd en bevoorraad wordt en dat in de preventieve en eerstelijns geneeskundige zorgen probeert te voorzien. Heel trots liet de verantwoordelijke ons haar 2 schabben met medicatie zien: wat antibiotica, wat vitamines en wat ontsmettingsmiddelen.....
Maar door de getuigenissen van de gebruikers en de verantwoordelijken werd het heel duidelijk hoe dit dispensarium voor velen toch het verschil kan maken. Met veel ontroering kregen we een heel mooi en kostbaar gedenkplaatje overhandigd uit dank voor wat Wereldsolidariteit voor de CGTG doet en dus onrechtstreeks voor hun dorp. Tranen in de ogen van zowat iedereen die er bij was.....
De zon ging stilletjesaan onder terwijl we afscheid namen van zoveel hartelijke mensen, oud en jong, in dit dorp.
Terug in het hotel was het snel omkleden voor ons laatse avondmaal dat tegelijk een afscheidsfeestje zou zijn met veel mensen van de MTC en van de CGTG. Uiteraard veel speeches, lekker eten en veel luidruchtige gezelligheid.
Een kort laatste nachtje in hotel Colonial, maar geen nood, we zouden op het vliegtuig terug wel veel slapen. We doken nog een voormiddag Guatemala City in voor enkele aankopen en om nog even de toerist uit te hangen. De zon scheen heerlijk op onze huid op de plaza mayor.
En dan naar de luchthaven waar alles naar planning verliep. Ook de vlucht van Madrid naar Brussel was deze keer perfect op tijd. Even was er nog paniek toen de koffer van Annemie heel lang achter bleef nadat alle andere koffers er al waren. Nog nooit is een koffer zo toegejuichd!
En dan het warme weerzien met familie en vrienden in het koude België. Het is nu ontwennen van de lentewarmte van Guatemala maar vooral hier de draad weer opnemen en ondertussen de ervaringen van de reis op een rijtje proberen te krijgen. Het is niet gemakkelijk om hier over te brengen wat we allemaal gezien, gevoeld, geroken en gehoord hebben......

Vamos Vamos

Na de mededeling dat de blokkades opgeheven waren, zijn we gisterennamiddag dan toch vertrokken in de hoop Antigua, de oude hoofdstad, nog te bezichtigen (dit was al plan B).
Nadat enkelen van ons een onverwachte tussenstop maakten bij een suikerrietplantage, zijn we uiteindelijk in een file terechtgekomen als gevolg van een ongeval dat om drie uur 's middags had plaatsgevonden. Wij arriveerden rond 18u aan de file. In vergelijking hiermee blijkt de E40 niets te zijn...
Complete chaos, auto's en bussen die langs alle kanten proberen toch maar er door te geraken, arbeiders uit de suikerrietplantages die na een lange werkdag besluiten om te voet naar huis te gaan, ...
We zijn zelf ook een aantal keer in en uit gestapt, waarop Walter, onze partner/begeleider vanuit het MTC, steevast "vamos vamos" begon te roepen telkens wanneer hij dacht iets van beweging te zien...

Tijdens de vier uren die we doorbrachten op de Panamericana, toch maar overgeschakeld naar plan C: terug naar de hoofdstad en daar overnachten zoals eerder de bedoeling was.
Maar de groep hield de sfeer erin, lang leve mp3-spelers, de gallo (Guatemalteekse pils) en de wijn...

Om middernacht zijn we -groggy- aangekomen in ons vertrouwde hotel colonial.

Vandaag het geplande programma (Kern's en Mojoca) afgewerkt, en nu schrijven we jullie vanuit Antigua by night.

We maken ons op voor de laatste inhoudelijke dag, dus dit is misschien ons laatste blogbericht vanuit Guatemala.

Todos previsto, por menos lo que puede pasar en la acción...

san marcos

Maandagmorgen bezochten we vader erik in zijn parochie in san miguel. In zijn living vertelde hij over zijn jarenlang werk met de maya indigenas. Een genuanceerd en realistisch verhaal waarvan we onthouden dat hij vooral wil luisteren naar hen en hen hun waardigheid wil teruggeven. Hij zei dat hij minder het woord god uitspreekt dan de burgemeester. Dus ook hier weer die politieke dimensie die totaal verkeerd zit.
En dan snel op naar Hilda die sommigen onder ons nog kennen van haar bezoek enkele jaren geleden samen met Sylvia aan ons verbond. We wisten al dat het een sterke vrouw is maar het werd nog maar eens duidelijk hier en su tierra. Een hele delegatie werversvrouwen wachtte ons op. Hilda is op dit moment de fakkel van haar werk met de vrouwen aan het doorgeven aan de weefsters zelf die er sterk stonden. Een typische heldere soep met de onoverkomelijke maiskoeken smaakte ons.
We hoorden verhalen bij hen over hoe de mijn het water vervuild waar zij van moeten leven. Je zag het ook aan de huidletsels van de kinderen. Die mijn wilden we wel eens zien. Walter en Victoriano reden ons tot een uitzichtpunt vanwaar we de gigantische mijn, een diepe krater in het mooie landschap, konden overzien. Meteen stond de bewaking naast onze busjes om ons in het oog te houden, een akelig gevoel.
Gisteren stond de finca op de agenda waar 7 jaar lang strijd gevoerd is. De gemeenschap heet nu Victoria VII want na 7 jaar en 7 dagen vechten hebben de boeren die verdreven werden van hun finca eindelijk een lapje grond kunnen kopen van de ontslagvergoeding. Zo'n vergoeding verkijgen is hier helemaal niet evident. Er is nog altijd nog wel grote armoede en slechte gezondheid want er is nog steeds geen grond om te bewerken voor henzelf. De finceros hebben nog steeds alle macht in handen.
Maar we proberen ons niet te laten meeslepen in de ontmoediging, en wensten deze vrouwen en mannen alle moed toe in hun verdere strijd. Het was pakkend.
En route voor Quetzal, een dorp dat te bereiken is langs een aarden/stenen weg, een hel, waarop bij ons geen enkele auto zich zou wagen maar waar hier de volgeladen bussen en auto's zich naar boven zwoegen. Op weg naar een groot vormingscentrum van MTC. Jonge mensen ontvangen ons en tonen trots hun werk. Later krijgen jullie het volledige verhaal na deze reis.
Voor vandaag stond Antigua op het programma MAAR een grote actie van de gezondheidssector blokkeert alle grote wegen, waarschijnlijk voor de hele dag. dus tijd om een internet cafe te zoeken (niet evident) en de blog bij te werken.
Saludos solidarios de todos

ann en maarten

Van Oost naar West

¡Compañeras y compañeros, bienvenidos, bienvenidas!
zo worden we nu al enkele dagen steeds hartelijk welkom geheten door onze gastheren. Ze willen uitdrukkelijk zowel de mannen en de vrouwen verwelkomen omdat in Guatemala er nog veel ongelijkheid is ten nadele van de vrouwen. Ge-engageerde mensen maken er hier een punt van om daarom steeds vrouwen en mannen aan te spreken. In het Spaans kan je immers door het mannelijk meervoud te gebruiken ook meteen mannen en vrouwen aanduiden maar hier dus niet. En bovendien bestaat onze groep uit een meerderheid van vrouwen, wat voor hen erg speciaal is.
En zo is het ook in het schooltje van Esquipulas, opgericht door de vakbond van de gemeente-arbeiders, 3 jaar geleden. Een jonge directrice, een felle voorzitster van de ouderraad in een met sponsoring van de bank geschilderd gebouwtje ontvangen ons. Via de CGTG waren nieuwe schoolboeken aangekocht en die worden nu plechtig overhandigd. Op de middag ontmoeten we enkele syndicaten van de verkopers rond de grote basiliek van Esquipulas. Je kan je deze kerk en de straatjes errond voorstellen als een Guatemalteeks Scherpenheuvel. Met dus evenveel kitsch. Maar de vakbondsmensen waren heel authentiek, enthousiast over de kracht van hun samen vechten voor hun rechten. Hun grootste vijand op dit moment is de burgemeester die hen liever weg heeft uit het straatbeeld en dit met alle middelen, gaande van verhogen van de huur van de staanplaatsen tot onmogelijke bedragen tot bedreigingen met gewapende mannen toe.
Maar ze laten zich niet doen.
En dan weer onze busjes die ondertussen al wat sporen vertonen van de uren die wij erin sleten, in op naar Guatemala City voor 1 overnachting.
Pepe Pinzón neemt voor enkele dagen afscheid van ons, hij blijft in Guate City terwijl wij naar het Westen trekken om de MTC (movimiento de trabajadores campesinos) en hun werk te gaan bezoeken.
Onderweg doen we een plas- en benenstrekpauze en komen terecht in een park met een natuurreservaat waar een doopviering van de evangelische kerk aan de gang is. Enkele volwassen indigenavrouwen (autochtone vrouwen) werden in het water ondergedompeld, terwijl een bandje met een gigantische versterking muziek door de luidsprekers jaagt.
Onze volgende stop is Quetzaltenango, een oude koloniale stad waar we in een sjiek restaurant ontvangen worden door Walter, voorzitter van de MTC en zijn mooi gezin. Effe kort de tijd om den toerist uit te hangen, de eerste cadeautjes voor het thuisfront werden gekocht. Rond 19u komen we aan in hotel Miral Valle. Hier zitten we heel goed.
Bij enkele onder ons beginnnen de eetgewoontes en ook wel het gebrek aan beweging parten te spelen op het vlak van de darmhuishouding. Maar we redden ons met fruit, yoghourt, immodium en water uit flessen.
Zaterdagavond staat het avondmaal met de bisschop van San Marcos op het programma. Een heel innemende man die zich zeer kritisch durft uit te laten over de toestand in zijn land maar ook over de fouten die de kerk beging. De volgende dagen zullen we met onze eigen ogen zien hoe in deze streek van de fincas de kerk een motor kan zijn om de rechten op grondbezit, op werk, op een eerlijk loon aan te kaarten.
Zondagmorgen begint onze bijeenkomst met de medewerkers van de MTC met een bezinning gebaseerd op hun Maya-rituelen. Het verhoogt onze samenhorigheid. En dan worden we toch wel wat overladen met alle info over de voorgeschiedenis, de werking en de structuur van het MTC. Enfin, het zal ons allemaal de volgende dagen wel wat duidelijker worden, als we de arbeiders in de fincas zelf gaan ontmoeten. Deze keer verwennen de gastheren ons met een geweven vestje van hun vrouwengroep in de Altiplano (hooggelegen mijnstreek). Kort langs het hotel en dan op naar de misviering in een dorp zo groot als Holsbeek: de kerk zit vol met jonge gezinnen, grootvaders en grootmoeders, pubers. Marimbamuziek maakt zelfs het "heer ontferm u over ons" tot een vreugdezang alsof er geen zonden bestaan.
Is het nu door de hoogte (we zitten op 2300 meter) of door de toch wel korte nachten en vermoeiende dagen, maar enkelen onder ons zijn toch wel wat uitgeput. Daarom besluiten we om snel iets te eten aan de eetkraamjes op de Plaza Mayor zodat we tijd hebben om op tijd naar bed te gaan, in de lobby van het hotel nog wat moppen te tappen of de blog te schrijven!

Hoe druk we het ook hebben, onze gedachten dwalen regelmatig af naar het thuisfront.... Maar omgekeerd zal dat zeker ook het geval zijn. Jullie zijn nu weer wat bij met ons verhaal.
Tot blogs met ons verhaal van de koffieplantages, van Hilda, van de weverij...

Ann

Van Coban naar Esquipulas

Vandaag hebben we Coban verlaten voor Esquipulas, na eerst nog een bezoek te brengen aan de gesyndiceerde "straatverkopers" (we weten nu niet goed meer hoe we ze het beste aanspreken, omdat als je een goeddraaiend kraampje hebt, je jezelf best nog wel kan voorzien. Het is vooral het feit dat het een zogenaamde informele sector is).

Een van de opvallendste dingen voor mij persoonlijk was hoe iemand benadrukte hoe belangrijk het is om ook jongeren te organiseren omdat zij toch ook vaak verloren lopen hier. Veel jongeren zien immers ook het Westen els land van melk en honing.
Indirect vroeg men hier ook naar financiele steun, waarop de voorzitter (Don Emilio) in zijn speech benadrukte dat wij hier niet gekomen met "maletas" vol "dineros" (koffers vol met geld), maar dat de solidariteit het belangrijkste is.

De speeches zijn hier ook steeds heel charismatisch en heel boeiend om te bekijken/aanhoren.

Bovendien hadden alle leden samengelegd om voor ieder van ons een soort van tafellakentje te kopen in de typisch Maya-stoffen, om het even zo te noemen. Dit was wel opmerkelijk omdat het toch wel ging om minstens 20 stuks en het niet super goedkoop zal geweest zijn.

Tot slot nog enkele lichtere wist je datjes:
- het toiletpapier wordt hier niet in het toilet maar ernaast gegooid in een vuilbakje. Dat zullen we in Belgie terug moeten aflren!
- Bepaalde mensen zijn hier echt heel groot in vergelijking met de plaatselijke vrouzen èn mannen! anderen zijn dan weer speciaal in trek omdat ze nog niet te groot zijn en donker haar hebben en dus vertrouwd lijken, maar dan toch weer blauwe ogen hebben, waardoor ze weer veel aandacht krijgen...

Tot later en de groetjs van de hele groep aan het thuisfront!

Indigena-land

Na een trip van dik 7 uur rijden, bereikten we dinsdagavond Coban. Deze stad met ongeveer 22000 inwoners, ademt een andere sfeer uit dan de hoofdstad. Grootste verschil is wellicht dat deze stad bewoond wordt door indigenas, de afstammelingen van de oorspronkelijke bevolking van Guatemala. De mensen zijn klein en gedrongen, de vrouwen vaak in kleurrijke traditionele klederdracht. Woensdagmorgen zetten we koers naar San Cristobal, meer bepaald naar de finca Chilley. Daar wonen 130 gezinnen van finceros, arbeiders van de koffieplantage, op een heuvelrug. Iets meer dan vijf jaar geleden probeerden enkele arbeiders zich te organiseren om zo tegenmacht op te bouwen ten overstaan van hun werkgever. Ze werden alle 28 ontslagen. De CGTG ondersteunde hen in hun juridische strijd en de rechtbank gaf hen gelijk. Ze moesten terug in dienst genomen worden en de werkgever diende het gederfde loon te vergoeden. De uitvoering van dit alles laat echter op zich wachten. Ondertussen hielp CGTG de families aan koffieplanten en meststoffen. Tegelijk financierde ze vorminsprogramma´s. De vrouwen leerden kippen kweken voor de eieren en de mannen leerden vissen. Tijdens ons bezoek overhandigen we diplomas voor de gevolgde opleidingen. Het ganse dorp viert feest; jong en oud, groot maar vooral klein. De mensen zijn blij en vereerd met ons bezoek. De warmte van de mensen maakt op ons een diepe indruk. Na de lunch in het dorp - een pikante soep en kalkoen met tamales - gaat het richting San Pedro. Daar wachten 250 straatverkopers ons op. Ze getuigen over hun harde leven, van ´s morgens vroeg tot laat in de nacht in de weer om werk en huishouden te combineren. Ze vertellen over hun droom op een beter leven voor hun kinderen en dat ze alles over hebben voor de realisatie daarvan. De sprekers beklemtonen meermaals het belang van zich (syndicaal) te organiseren De onderwijzers van het Telesecundario vertellen ons ´s avonds dat ze met heel beperkte middelen onderwijs gaan geven aan de indigenas in de afgelegen dorpen. Deze zeer gedreven jonge bende is vaak een ganse week van huis. Hun manier van werken maakt dat ze niet alleen de individuen laten ontwikkelen, maar ook hun families, het dorp en zo gans Guatemala. Ze klagen dat de overheid hen te weinig werkmiddelen ter beschikking stelt. Vijfennegentig procent van de klasjes heeft onvoldoende handboeken voor alle leerlingen. De overheid werkt met jaarlijks te vernieuwen contracten. Jobzekerheid is er niet. Ook zij organiseren zich in een vakbond om samen op te komen voor hun belangen. Het heeft er alle schijn van dat de overheid niet echt wakker ligt van de alfabetisatie en educatie van de indigenas. De groep is zeer geïnteresseerd en stelt heel wat vragen. De eerste ongemakjes aan maagjes en darmpjes duiken op. Hopelijk herstelt alles vlot. Wij vliegen er alleszins weer in! Hasta la proxima!

Adios Madrid!

!Buenas dias!
Eindelijk Madrid achter ons kunnen laten. Met twee dagen vertraging, stipt op tijd, zonder verdere problemen, voet aan grond gezet in Guatemala. !Fantastico!

Daar werden we opgewacht door onze partners en Marleen Renders, zuster van de jacht. En in de rijstijl, zo eigen aan de chauffeurs hier (heel hevig), werden we naar Hotel Colonial gebracht.
Heel het ontvangstgebeuren was warm en hartelijk.

Ondertussen hebben we kennisgemaakt met de CGTG (vakbond) en het gewijzigde programma.
Rio Dulce (oosten van het land) en Quetzaltenango, wat vooral toerisme was, is eruit gelaten, zodat we zeker alle projecten kunnen bezoeken.

Vandaag (dinsdag) gaan we echt van start en vertrekken we voor drie dagen naar Coban (meer in het noorden van het land).

Voor de ongeruste zielen onder jullie: niet alle netwerken zijn bereikbaar per gsm, maar iedereen is in goede gezondheid en we houden elkaar in het oog!

Een groet van hier naar daar van ons allemaal!!!
!Hasta luego!

nog steeds inleven in Madrid

Gisterenavond werden in de bar alle snaren gelijkgestemd¡ De citytrip in Madrid werd uitgestipeld... We stonden vijf voor tien, op tijd klaar voor de bus! Maarrr busje komt zo busje komt zo, een half uurtje later, geweldig. Solidariteit boven alles, we hebben Madrid bezocht in de regen. Naar een gezellige rastro (een markt, het symbool van Madrid) geweest. Vervolgens het cullinaire genoegen ontdekt in een plaatselijke tapasbar (ondertussen waren twee slachtoffers naar de luchthaven afgezakt om de tickets, met succes, te regelen). In de namiddag allemaal samen de hop on hop off bus genomen voor een korte rondrit in het centrum... Nog steeds regen, maar de sfeer zit erin en is heeeeel zonnig. Vooral met het toffe vooruitzicht om, morgen om 11:40 uur, te kunnen vetrekken naar Guatemala! ¡¡¡Que fantástico!!!

We hopen voor onszelf, maar vooral voor onze partners in Guatemala, dat de reis vanaf nu vlot zal verlopen.

¡¡¡Guatemala, llegamos!!!

Inleven in Madrid

De dag begon zoals gepland. Iedereen op tijd, met haar paspoort. Een lekker bakje koffie en vlot door alle controles. Toen kwam het wachten... en wachten ... en ... We mochten niet op het klaarstaande vliegtuig. Uiteindelijk wel! Hoera! Maar dan bleef het toetsel bijna twee uur onbeweeglijk op de tarmac staan... Uiteindelijk gingen we rond de middag van de grond. :-) De vrees kwam in ons hartje; gaan we onze aansluiting in Madrid wel halen? Die vrees bleek niet ongegrond. De luchthaven van Madrid was een en al chaos (op z'n Spaans?). Het leek wel een nationale ramp¡¡¡ Honderden gestrande reizigers, wachtend aan de onderbezette balie van Iberia, op zoek naar een aansluiting. Wij daartussen. Andere passagiers moesten door de hulpdiensten afgevoerd worden (wij sterke Belgen...). De aanhoudster won weer eens, maar ondertussen verblijven we wel 2 nachten in "Los Angeles****", een hotel in het zuiden van de stad Madrid. De sfeer heeft er niet onder geleden. Madrid zal geweten hebben dat we hier waren¡¡¡ ¡Saludos Solidarios!

Minder dan 12 uur voor het vertrek. Tijd om nog even de verwachtingen van de reisbegeleiders weer te geven. An hoopt dat ons bezoek de mensen die actief zijn in de partnerorganisaties in Guatemala zal motiveren in hun sociale strijd. Uitwisseling moet bij de deelnemers leiden tot een groeiende overtuiging van het belang van solidariteit. Ze hoopt dat de deelnemers voldoende open staan voor een respectvolle en kritische ontdekking van een nieuw stukje wereld. Maarten kijkt er naar uit om kennis te maken met de realiteit achter de acties waaraan hij in onze regio al jaren meewerkt. Wie zijn de mensen achter de sociale strijd in Guatemala? Het wordt zijn eerste kennismaking met het Zuiden. Voor mij – Bart – is het reeds lang een droom om een groep mensen op sleeptouw te nemen naar het Zuiden. Eenzijdige beeldvorming en vooroordelen doorprikken en kennismaken met de echte leef- en werkomstandigheden in een land in ontwikkeling. Mensen ook kennis laten maken met de partners van Wereldsolidariteit en hoe zij werken aan verbetering. Samen met Lut en Hannelore – die ons bijstaan in de vertaling – zullen we maximaal zorg dragen voor de groep. Als we hen over 16 dagen veilig en behouden, verrijkt en gemotiveerd kunnen loslaten, is onze opdracht geslaagd.

Naar het land van de eeuwige lente

Nu het hier in België begint af te koelen, trekken wij naar het land van de eeuwige lente. De laatste aankopen doen, spuitjes laten zetten, nog vlug wat Spaans herhalen,... - ineens is het november geworden.
We kijken dan ook vol spanning uit naar de interessante ontmoetingen die ons te wachten staan, projecten die we zullen bezoeken, ons te laten onderdompelen in de cultuur,... om dan op 28 november weer te keren (om 18u20 landen we in Zaventem - hint) met een rugzak vol ervaringen, die we daarna graag zullen komen vertellen!
Op deze blog zullen jullie onze avonturen kunnen volgen - indien de internetverbinding het toelaat uiteraard.
Bekijk in tussentijd zeker al eens de links naar meer informatie over de partners, Wereldsolidariteit en de weblog van WS-Leuven!