De kracht van jongeren samen

Van 25 november tot 5 december 2011 hadden we in Leuven jongeren uit Guatemala op bezoek. Met de Leuvense jongerenorganisaties van ACW ( jong-ACW, ACV jongeren, jong-KWB, jong-KAV, KAJ en Kazou) nodigden we gasten uit van de MTC, de Movimiento de Trabajadores Campesinos (Landarbeiders).
In eerdere visies zag je misschien al een interview met Lydia, Sulvia en Ana, onze jonge gasten en hun begeleidster, of een fotoverslag van de uitwisselingsweek.


Het partnerschap

In het verbond Leuven hebben ACW, ACV en CM al vele jaren een partnerschap met organisaties in Guatemala. Eén daarvan is de MTC, een socio-culturele beweging die ook syndicaal werk verricht. Vrijwilligers en beroepskrachten van hier trokken al een aantal keer op ervaringsreis om het werk van onze partners ginder en vooral de mensen achter de organisaties te leren kennen. Daarnaast is er natuurlijk ook de financiële en – zeker niet minder belangrijk- morele en politieke steun. Want beweging maken is in Guatemala niet evident en dus is (internationale) solidariteit er meer dan welkom.
Jongerenuitwisselingspproject

Toen we in 2010 met een aantal jongeren deelnamen aan één van die ervaringsreizen viel het ons op hoeveel onze partners met jongerenwerking bezig zijn. Omdat ze beseffen dat de toekomst bij de jongeren ligt. Zeker in Guatemala, waar ze de nieuwe generatie vormen, die niet (zo erg) getekend is door de burgeroorlog - waaraan pas in 1996 een einde kwam. Een burgeroorlog die sociale structuren, vertrouwen tussen mensen en geloof in de toekomst vernietigde. Maar onder andere MTC probeert opnieuw jongeren te verenigen, te engageren en een toekomstperspectief te bieden. Omdat we zelf ook actief zijn in jongerenorganisaties hier, wilden we wel eens horen hoe de jongeren het daar aanpakken, en wat we van hen kunnen leren op dat vlak. En dus zochten en vonden we ook in de andere jongerenorganisaties van ACW Leuven enthousiastelingen die mee een uitwisseling op poten wilden zetten. Het doel was daarbij vooral om elkaar en elkaars leefwerelden te leren kennen. Maar ook elkaars werkwijze, hoe jongeren te bereiken en te betrekken. Zo gezegd zo gedaan, en met de financiële steun van onze ‘ouder’-organisaties konden we jonge gasten van MTC en een begeleidende beroepskracht uitnodigen voor een weekje ‘uitwisselen’. Met een werkgroep met afgevaardigden uit de verschillende organisaties staken we de week in elkaar en elke organisatie nam vervolgens een onderdeel (of meer dan één) van het programma voor zijn rekening. Een syndicale wandeling, kroegentocht, bezoek aan een opleidingscentrum van VDAB, een dagje Brugge, koken met jong-KWB, een avondje met KAJ, bezoek aan het VTI, een open avond, verblijf in gastgezinnen, schaatsen, langs bij CM, deelname aan een nationale vakbondsactie in Brussel en een ontmoeting met de nationale kopstukken van onze organisaties: Luc Cortebeeck, Patrick Develtere, Eva Brumagne en André Kiekens. Je ziet: een gevulde maar zeer leerrijke week. We leerden elkaar kennen. Niet alleen tussen Guatemala en België, maar ook tussen onze Leuvense organisaties werd er heel wat uitgewisseld. Wie nog niet eerder in Guatemala was kreeg na intense getuigenissen en vele informele babbeltjes toch een glimp van de leefsituatie van onze jonge gasten.
En verder…

Iedereen kreeg zin om beter en meer samen te werken, in Leuven en ook met Guatemala. Al maakt de afstand het niet evident en is contact houden via e-mail lang niet zo gemakkelijk – toch niet als je geen elektriciteit hebt in het huis (of het dorp) waar je woont. We willen de solidariteit levend houden. Want dat is iets dat we tijdens deze week geleerd hebben: el pueblo unido, jamás será vencido! (Het verenigde volk zal nooit overwonnen worden). De kracht van mensen samen, is niet te onderschatten. Een kracht die we ook hier nog nodig zullen hebben tijdens de komende jaren van crisis en besparingen…


Femke Sterckx

Jongerenuitwisseling Leuven - Guatemala

De jongerenorganisaties van de Leuvense Christelijke werknemersbeweging (Jong-ACW, ACV-jongeren, Jong-KAV, Jong-KWB, KAJ en Kazou) hadden van 25 november tot 5 december 2 jongeren van de Movimiento de Trabajadores y Campesinos (MTC) uit Guatemala te gast - begeleid door een vrijgestelde van MTC. Tijdens deze week wilden ze elkaar beter leren kennen: hun leefwereld, hun organisaties, hun motivatie, hun problemen en hoe ze daarmee omgaan... Op deze manier hopen ze elkaar te versterken, en daarmee ook het partenariaat dat reeds verschillende jaren bestaat tussen Leuven en Guatemala. Een gesprek met de gasten.

De verschillen tussen onze werelden zijn enorm

Het MTC - Movimiento de Trabajadores Campesinos (Beweging van Landarbeiders) - maakt deel uit van het partenariaat dat ACW, ACV en CM-Leuven heeft met Guatemala. MTC wil de landarbeiders bewust maken van hun rechten en hen weerbaar maken. Maar MTC werkt ook rond het verdedigen van het grondgebied. En ook dat is nodig: mijnbouwmaatschappijen blijven hele dorpen gijzelen en vergiftigen zonder enige inspraak.

Sulvia Esperanza Gómez uit de Costa-regio:slavernij en repressie
De meeste mensen in de Costa-regio werken op de Fincas, grote plantages. Alles op de ‘Finca’ is van de eigenaar en de mensen die er werken zijn totaal afhankelijk van hem. Onderwijs en gezondheidszorg zijn er nauwelijks. Sulvia heeft tot haar 12 jaar op een Finca gewoond. Haar ouders en daarvoor haar grootouders werden niet betaald voor hun werk. Na meer dan dertig jaar ging Sulvias vader op een dag toch een loon vragen, met als resultaat dat hij van de ene dag op de andere met zijn gezin op straat stond. Om iets te kunnen veranderen aan deze vorm van slavernij heb je een organisatie als MTC nodig. Als individu kan je er niets tegen beginnen. Na hun uitzetting zijn Sulvias ouders voorzichtig door het MTC benaderd en opgevangen. Dat moest clandestien gebeuren, want als er ook maar een vermoeden is van enige vorm van engagement, zal je waarschijnlijk nooit meer werk vinden, of erger nog: kan je vermoord worden. Maar ze hebben terug werk gevonden en Sulvia heeft met steun van MTC uiteindelijk nog kunnen studeren.

Lidia Esperanza Ambrocio Jacinto van de Altiplano: gemeenschap en water
Op de Altiplano zijn de mijnen een groot probleem. In deze mijnen werken vooral mannen. Deze grote concentratie van mannen brengt spanningen, prostitutie, aids en geweld naar de dorpsgemeenschappen. De mijnen zorgen ook voor veel verontreiniging, zowel van de bodem als van het water. Mensen worden ziek (vooral kinderen), en dieren sterven. Mensen uit verschillende dorpen werken samen met het MTC en verenigen zich in raden: om te strijden tegen de privatisering van de mijngronden, de vervuiling, de prostitutie enz. En te ijveren voor toegang tot zuiver drinkwater. Bij aanvragen van nieuwe (veelal buitenlandse) uitbaters, tracht men de burgemeester van het dorp te overtuigen om meer rekening te houden met de bevolking.

Ana Guadalupe Aguado Simon, begeleidster: nieuwe leiders vormen
Ana begeleidt Sulvia en Lidia op hun reis, maar ook bij hun werk in het MTC. De twee jonge vrouwen werken met andere jongeren rond basisvorming, bewustwording en zelfrespect. Veel jongeren in Guatemala willen naar de Verenigde Staten vluchten en daar geld verdienen. MTC wil tonen dat er ook in Guatemala mogelijkheden zijn om vooruit te komen, bv. door een klein handeltje op te zetten, of door een beroep te leren. MTC kan hen daarbij helpen. Sulvia bijvoorbeeld, is haarkapster ‘in bijberoep’ en verdient zo wat extra quetzales. Lidia maakt en verkoopt kleurige traditionele kledij. En tenslotte: MTC werkt ook rond leiderschap. De sociale bewegingen in het land hebben een groot gebrek aan bekwame leiders, omdat er al zoveel syndicalisten zijn vermoord. Ana wil meewerken aan de vorming van een nieuwe generatie leiders of leidsters. Dat is ook één van de doelen van deze reis: de twee jonge vrouwen leren leiderschapstaken op zich te nemen.
Ana, Sulvia en Lidia hebben bij het MTC de leuze van Cardijn overgenomen: ‘ver, juzgar, actuar – zien, oordelen, handelen. “We hebben veel problemen in Guatemala. Maar hoe meer banden we hebben met het buitenland, met andere groepen, hoe beter we kunnen blijven vechten voor onze rechten. Daarom is jullie steun zo belangrijk voor ons. Un pueblo unido jamás será vencido: als we samen werken zullen we niet verslagen worden!"

Frieda Geleyns en Martine Willems

Vrouwendag in Guatemala?

Acht maart 2011, de 100ste verjaardag van de Internationale Vrouwendag. Dit is een dag waarop vrouwen hun solidariteit betuigen met vrouwen over de hele wereld. Want hoewel voor vele jonge vrouwen vandaag de strijd gestreden lijkt, blijft er nog een lange weg te gaan naar gelijkwaardigheid voor en emancipatie van de vrouw. Vooral (maar niet alleen) in oorlogsgebieden en ontwikkelingslanden. Zo ook in Guatemala, waar vrouwen nog steeds als minderwaardig worden beschouwd en als dusdanig worden behandeld.

Vrouwen in een mannenwereld
Zoals in vele Latijns-Amerikaanse landen, is het machismo sterk ingebed in de Guatemalteekse maatschappij. De man beslist over de vrouw en alle aspecten van haar leven: hun seksuele relatie, het aantal kinderen, haar sociale, economische, politieke en culturele participatie… Vrouwen worden als minderwaardig beschouwd, als eigendom, als onderdeel van en niet als autonoom. Dit is zo sterk aanwezig in de maatschappij, dat vele vrouwen ook zichzelf zo beschouwen. “Er zijn in Guatemala nationale én internationale vrouwenorganisaties actief, maar deze zijn vaak zo radicaal, zo feministisch dat ze geen aansluiting vinden bij de vrouwen zelf, het is voor hen immers al een stap te ver”, zo getuigt Ana Aguado, van Spaanse afkomst maar actief in de Movimiento de Trabajadores Campesinos (MTC, de beweging van arbeiders en boeren) in San Marcos, een departement in het zuidwesten van Guatemala. “We waren begonnen met opleidingen rond leiderschap voor vrouwen, maar deze sloegen niet aan. Daarom hebben we een stap teruggezet en zijn we begonnen met het samenbrengen van vrouwen, zodat ze de ruimte kregen om ideeën en ervaringen uit te wisselen. Hier kunnen we beetje bij beetje helpen hen een gevoel van eigenwaarde bij te brengen, hen zelfrespect te leren. Ik heb de indruk dat we hierin ook beginnen te slagen. Zo hebben we toch al vele sterke vrouwen zien opstaan.”

Vrouw = moeder
Een van de problemen is dat het economische belang van vrouwen nog maar weinig erkend wordt: vrouwen zijn er in de eerste plaats om moeder te worden. En voor het gezin te zorgen natuurlijk, want het zijn vooral de vrouwen die voor zichzelf en de kinderen instaan en niet zozeer de man. Een ondankbare taak, want ook binnen het gezin worden echtgenotes en moeders vaak niet gerespecteerd. “Ik werk met de jongeren vaak rond Maria,” vertelt padre Erik Gruloos uit Drongen, die al vele jaren werkzaam is in San Marcos, “want Maria is toch de moeder van Jezus, en die zou niet geweest zijn wie hij was zonder zijn moeder. Ik vertel hen dat alle moeders ook een beetje Maria zijn en dus respect verdienen. En dat lijkt te werken, want men is hier zeer gelovig.” Gebrek aan respect en het wijdverspreide drankmisbruik van Guatemalteekse mannen zorgen er samen voor dat huiselijk geweld tegen vrouwen alom tegenwoordig is én getolereerd wordt. Wettelijk worden vrouwen hier ook amper tegen beschermd.

Gemakkelijk slachtoffer in een land vol geweld
Geweld tegen vrouwen vormt niet alleen binnenshuis een probleem. Van verkrachting tot moord, vrouwen zijn vaak een al te makkelijk slachtoffer in een land waar jeugd- en drugsbendes om territorium strijden, waar straffeloosheid heerst en waar het geweld de laatste jaren enkel is toegenomen. Een zeer gruwelijk maar toenemend verschijnsel is feminicidio: de brutale moord op vrouwen omdat ze vrouw zijn. Hierbij worden vaak vrouwen geviseerd die opkomen voor hun rechten en meer zichtbaar worden in het openbare leven. Sinds 2000 zijn er al 5200 vrouwen op deze manier vermoord, waarvan 680 in 2009. Daarnaast werden in 2009 ook 46 000 klachten ingediend voor gendergeweld, maar dit levert weinig op aangezien in Guatemala 98% van de misdaden niet bestraft wordt.

Ongelijkheid en onderdrukking troef
De positie van de Guatemalteekse vrouw wordt getekend door ongelijkheid, onderdrukking, uitsluiting en afhankelijkheid. Dit laat zich in vele domeinen zien. Van de volwassen vrouwen heeft 38% de lagere school afgemaakt, 17% het secundair, en slechts 4% hebben een diploma hoger onderwijs. Volgens recente cijfers maken slechts 17 op 100 meisjes de lagere school af. Ook de toegang tot gezondheidszorg, of het gebrek eraan, neemt alarmerende vormen aan: op 100 000 levend geboren kinderen, sterven 153 vrouwen in het kraambed. Meestal door te voorkomen oorzaken zoals bloedingen en infecties. Op negentienjarige leeftijd is 30% van de vrouwen (minstens) een eerste keer bevallen, een cijfer dat de laatste 15 jaar is toegenomen door een gebrek aan seksuele opvoeding en gezinsplanning. Op vlak van tewerkstelling is de situatie al even ernstig. Op de koffieplantages verdienen vrouwen gemiddeld maar half zoveel als hun mannelijke collega’s, en daarbij komen dikwijls nog vernederingen en seksuele eisen van hun meerderen. Vrouwen maken de overgrote meerderheid (80%) uit van de arbeiders in maquilas, assemblagebedrijven in buitenlandse handen. In deze maquilas zijn de lonen zeer laag, als ze al worden uitbetaald, de werkomstandigheden verre van optimaal, werkweken van 70 tot 80 uur niet uitzonderlijk, seksuele intimidatie en misbruik courant en worden vrouwen dikwijls zwangerschapstesten afgenomen voor ze er in dienst mogen. Daarnaast hebben vrouwen, wegens gebrek aan scholing, weinig kansen op de formele arbeidsmarkt. Ze komen dan ook meestal in de informele sector terecht, waar arbeidsrechten ver te zoeken zijn.

Er komt beweging in…
Maar er is ook goed nieuws, want de laatste jaren spannen vele sociale bewegingen zich extra in om de situatie van de Guatemalteekse vrouwen te verbeteren. Zo ook de lokale partners van de Belgische NGO Wereldsolidariteit. Zij werken er samen met de CGTG, een brede sociale beweging die zich onder andere bezighoudt met mutualistisch en vakbondswerk, en het eerder vermelde MTC, een sociale beweging die gericht is op de landarbeiders en sterk de nadruk legt op vrouwen, jongeren en indigena’s, de inheemse Mayabevolking.
Hilda Gonzalez is actief in het MTC, waar ze tot voor kort een groep vrouwen leidde die leerden weven, om zo in hun eigen inkomen te voorzien. Tot voor kort, want nu is er een nieuw, volledig vrouwelijk, bestuur verkozen. “Vroeger maakten mannen het bestuur van deze groep uit. Maar het is belangrijk dat vrouwen ook in de organisatie en de besturen aanwezig zijn,” vertelt ze. Deze vrouwen worden samengebracht, krijgen vorming en financiële ondersteuning zodat ze zicht krijgen op een alternatief voor het werken op de koffieplantages. Ze hebben thuis elk hun weefgetouw, waarmee ze cortes maken, traditionele doeken die als rok gedragen worden. Ze zijn recent ook gestart met confectie, omdat dit beter in de markt ligt, en ze dromen ervan om zelf hun draden te kunnen verven, zodat ze hun eigen patronen kunnen ontwerpen.
Dergelijke initiatieven werpen hun vruchten af. De rol die vrouwen spelen in de economie, (voornamelijk de overlevingseconomie van het merendeel van de bevolking) wordt meer en meer erkend en gerespecteerd. Alsof men echt begint te ontdekken dat er iets niet klopt in de traditionele concepten waarbij vrouwen onzichtbaar waren. Meer en meer vrouwen zijn zich bewust van hun situatie en proberen er ook wat aan te doen, en vele sterke vrouwen vertellen publiek hun verhaal en komen op voor hun rechten. Eén van hen is Griselda.

Een straffe madam
Dat het leven op de koffieplantage hard is, daarvan kan Griselda Miranda getuigen. Ze werd er geboren en werkte vanaf haar zeven jaar mee, zoals de rest van de familie. Zij werkte voornamelijk in het huishouden van de eigenaars van de plantage, waarmee ze 3 Quetzales verdiende per twee weken (dit komt overeen met 30 eurocent) “We moesten altijd werken, ook ’s nachts als de bazen thuiskwamen moesten we opstaan om hen te dienen…” Ze leefden onder constante dreiging van ontslag, wat zou betekenen dat ze ook hun huis zouden verliezen. Op haar 26ste verlaat ze de plantage, ze trouwt en krijgt 3 kinderen, “dat waren zeer moeilijke jaren.” Haar man mishandelt haar en vertrekt op en dag, zonder overleg, naar de Verenigde Staten. Ze staat er dus alleen voor met haar kinderen. Gelukkig stuurt haar man af en toe wat geld op, zo heeft ze een stukje grond kunnen bemachtigen. Acht jaar geleden richtte ze een vrouwenorganisatie op binnen MTC. Deze biedt een programma aan van kinderverzorging, integrale ontwikkeling en vorming. Door in contact te komen met organisaties zoals het MTC, voelt Griselda zich versterkt, ze is dankbaar voor de kansen die ze hierdoor heeft gekregen, en is zij nu zeer geëngageerd om hetzelfde te doen voor vrouwen die in gelijkaardige situaties zitten. De initiatieven van MTC moeten vrouwen kracht geven en ook vaardigheden in overleg op het thuisfront. Ze is zeer trots op haar organisatie en wat ze heeft kunnen bereiken. “Vrouwen moeten zich verenigen. Vrouwen moeten samen opkomen voor een betere wereld, voor zichzelf en voor hun kinderen. Vrouwen moeten samen vechten voor een solidaire samenleving,” zo roept Griselda haar lotgenoten op tot actie. Een boodschap die ook bij ons gehoord mag worden, en die daarom ook extra aandacht verdient op deze 100ste Internationale Vrouwendag.

Femke Sterckx

MTC investeert in jongeren

Het bezoek aan de altiplano – de hoogvlakte van Guatemala– op 22/11 eindigt in het nieuwe vormingscentrum van MTC in Comitancillo. Met buitenlandse steun bouwde MTC dit centrum waar sinds februari 2010 opleidingen gegeven worden. Traditioneel is dit de streek van de keramiekbewerking. Maar de verkoop daarvan brengt maar weinig geld in het laatje. Bovendien gebruiken veel mannen, die instaan voor de verkoop van het afgewerkt product, het verdiende geld liever voor eigen alcoholconsumptie dan voor het gezinsbudget… De opleidingen van MTC moeten een alternatief bieden: leren weven, meer eigentijdse keramiek-producten maken en beter commercialiseren, PC-opleidingen … Jong en ook oud, man en zeker ook vrouw vinden de weg naar dit vormingscentrum.
In El Quetzal, in de lager gelegen kustregio ‘Costa’, bezoeken we het andere vormingscentrum van MTC. Dit draait al wat langer en heeft ook een ruimer opleidingsaanbod. De PC-klas (met voor elke deelnemer een PC ter beschikking!) is ook hier een succesnummer. De topper is evenwel het kookatelier, naast een opleiding tot meubelmaker, schoonheidsspecialist(e)/kapper, bakker, confectiebewerking… De opleidingen moeten de jongeren hier een alternatief bieden voor het weinig waardig werk in de koffieplantages. Toch slaagt slechts een goede 10% erin om van het geleerde ook werkelijk hun job te maken. Vorig jaar bereikte MTC 345 deelnemers, 2/3 waren meisjes! Door het aanbieden van overnachtingsmogelijkheden kan MTC meerdaagse opleidingen aanbieden en kunnen jongens en meisjes van de ruimere regio deelnemen. Zoals Ann eerder beschreef is de weg naar El Quetzal al een heel avontuur, dus kunnen overnachten is geen overbodige luxe.
We ontmoeten hier ook nog vertegenwoordigers van de MTC-jongerenraden. Vanuit de idee dat jongeren de volgende generatie leiders zijn, werkt MTC sinds januari aan de versterking van hun zelfbewustzijn en hun leiderschapskwaliteiten. MTC startte ondertussen 13 jongerenraden in evenveel gemeenten en bereikt hiermee 168 militanten/spilfiguren tussen 16 en 24. Ze komen in het weekend samen en wisselen uit over gevolgde vormingen, lokale problemen en algemene thema’s zoals mensenrechten. Maar ook sportieve en meer ontspannende activiteiten krijgen een plaats in hun werking. We duimen dat deze investeringen in jongeren zijn vruchten mag afwerpen! Voor een ander en beter Guatemala, stap na stap!

het einde en het begin

Vrijdag 26 november, onze laatste dag met bezoeken aan de projecten van de CGTG, werd een heel intense dag.
In de voormiddag ontmoetten we de gepensioneerden die zich net georganiseerd hebben binnen de CGTG. Het is wel raar om al van gepensioneerden te spreken die nog geen 50 jaar zijn. In Guatemala is het zo dat eens je ouder bent dan 40 jaar, je haast geen ander werk meer kan vinden in loondienst of als arbeider. Dus ontmoetten we mensen die 50 zijn, nog vol werklust en vaak nog de zorg dragend voor kinderen en kleinkinderen. Hopelijk lukken ze erin om samen de strijd aan te gaan voor langer werken en een hoger pensioen.
Het bezoek aan het hospitaal viel weg omdat de vakbond geen toestemming kreeg om ons te ontvangen.
Spijtig, maar, zoals trouwens gedurende de hele reis, hebben de mannen van de CGTG alles op alles gezet om dit goed te maken: ze lukten erin om op enkele uren tijd een bezoek aan het Centro de salud van Pueblo Nuevo Viñas te regelen, mede dankzij de hulp van Jorge, de plaatselijke leider van de vakbond van gemeente-arbeiders. Het verhaal van het Centro bevestigde jammer genoeg weer wat we al her en der gehoord hadden: gebrek aan middelen en mankracht door een overheid die te laat of niet levert, onvoldoende personeel voorziet.... De belangrijkste gezondheidsproblemen in deze regio, 60 km ten zuiden van de hoofdstad, zijn luchtweginfecties, darmproblemen, diabetes en ondervoeding.
In hetzelfde dorp hoorden we ook het schrijnende verhaal van de gemeente-arbeiders en leerkrachten die sinds meer dan een jaar niet meer betaald worden voor hun werk. De burgemeester heeft al het geld van de gemeentekas gebruikt voor zichzelf. Hij houdt zich nu schuil op zijn ranch aan de kust en heeft zich al maanden niet meer laten zien in het dorp. De gemeenteraad komt niet meer samen en ondertussen lijden tientallen gezinnen dagelijks honger. En volgend jaar zijn er weer verkiezingen en ja, men verwacht dat deze burgemeester zich weer kandidaat zal stellen. Wel is hun vakbond ondertussen met hulp van de Centrale bezig deze toestand nationaal en internationaal aan te klagen, maar tot nu zonder effect of veroordeling. Met de tranen in de ogen luisterde ik naar dit verhaal.
Nog emotioneler werd het toen we de Botiquín van de vakbond bezochten. Een botiquín is een soort dispensarium dat door de Centrale bekostigd en bevoorraad wordt en dat in de preventieve en eerstelijns geneeskundige zorgen probeert te voorzien. Heel trots liet de verantwoordelijke ons haar 2 schabben met medicatie zien: wat antibiotica, wat vitamines en wat ontsmettingsmiddelen.....
Maar door de getuigenissen van de gebruikers en de verantwoordelijken werd het heel duidelijk hoe dit dispensarium voor velen toch het verschil kan maken. Met veel ontroering kregen we een heel mooi en kostbaar gedenkplaatje overhandigd uit dank voor wat Wereldsolidariteit voor de CGTG doet en dus onrechtstreeks voor hun dorp. Tranen in de ogen van zowat iedereen die er bij was.....
De zon ging stilletjesaan onder terwijl we afscheid namen van zoveel hartelijke mensen, oud en jong, in dit dorp.
Terug in het hotel was het snel omkleden voor ons laatse avondmaal dat tegelijk een afscheidsfeestje zou zijn met veel mensen van de MTC en van de CGTG. Uiteraard veel speeches, lekker eten en veel luidruchtige gezelligheid.
Een kort laatste nachtje in hotel Colonial, maar geen nood, we zouden op het vliegtuig terug wel veel slapen. We doken nog een voormiddag Guatemala City in voor enkele aankopen en om nog even de toerist uit te hangen. De zon scheen heerlijk op onze huid op de plaza mayor.
En dan naar de luchthaven waar alles naar planning verliep. Ook de vlucht van Madrid naar Brussel was deze keer perfect op tijd. Even was er nog paniek toen de koffer van Annemie heel lang achter bleef nadat alle andere koffers er al waren. Nog nooit is een koffer zo toegejuichd!
En dan het warme weerzien met familie en vrienden in het koude België. Het is nu ontwennen van de lentewarmte van Guatemala maar vooral hier de draad weer opnemen en ondertussen de ervaringen van de reis op een rijtje proberen te krijgen. Het is niet gemakkelijk om hier over te brengen wat we allemaal gezien, gevoeld, geroken en gehoord hebben......

Vamos Vamos

Na de mededeling dat de blokkades opgeheven waren, zijn we gisterennamiddag dan toch vertrokken in de hoop Antigua, de oude hoofdstad, nog te bezichtigen (dit was al plan B).
Nadat enkelen van ons een onverwachte tussenstop maakten bij een suikerrietplantage, zijn we uiteindelijk in een file terechtgekomen als gevolg van een ongeval dat om drie uur 's middags had plaatsgevonden. Wij arriveerden rond 18u aan de file. In vergelijking hiermee blijkt de E40 niets te zijn...
Complete chaos, auto's en bussen die langs alle kanten proberen toch maar er door te geraken, arbeiders uit de suikerrietplantages die na een lange werkdag besluiten om te voet naar huis te gaan, ...
We zijn zelf ook een aantal keer in en uit gestapt, waarop Walter, onze partner/begeleider vanuit het MTC, steevast "vamos vamos" begon te roepen telkens wanneer hij dacht iets van beweging te zien...

Tijdens de vier uren die we doorbrachten op de Panamericana, toch maar overgeschakeld naar plan C: terug naar de hoofdstad en daar overnachten zoals eerder de bedoeling was.
Maar de groep hield de sfeer erin, lang leve mp3-spelers, de gallo (Guatemalteekse pils) en de wijn...

Om middernacht zijn we -groggy- aangekomen in ons vertrouwde hotel colonial.

Vandaag het geplande programma (Kern's en Mojoca) afgewerkt, en nu schrijven we jullie vanuit Antigua by night.

We maken ons op voor de laatste inhoudelijke dag, dus dit is misschien ons laatste blogbericht vanuit Guatemala.

Todos previsto, por menos lo que puede pasar en la acción...

san marcos

Maandagmorgen bezochten we vader erik in zijn parochie in san miguel. In zijn living vertelde hij over zijn jarenlang werk met de maya indigenas. Een genuanceerd en realistisch verhaal waarvan we onthouden dat hij vooral wil luisteren naar hen en hen hun waardigheid wil teruggeven. Hij zei dat hij minder het woord god uitspreekt dan de burgemeester. Dus ook hier weer die politieke dimensie die totaal verkeerd zit.
En dan snel op naar Hilda die sommigen onder ons nog kennen van haar bezoek enkele jaren geleden samen met Sylvia aan ons verbond. We wisten al dat het een sterke vrouw is maar het werd nog maar eens duidelijk hier en su tierra. Een hele delegatie werversvrouwen wachtte ons op. Hilda is op dit moment de fakkel van haar werk met de vrouwen aan het doorgeven aan de weefsters zelf die er sterk stonden. Een typische heldere soep met de onoverkomelijke maiskoeken smaakte ons.
We hoorden verhalen bij hen over hoe de mijn het water vervuild waar zij van moeten leven. Je zag het ook aan de huidletsels van de kinderen. Die mijn wilden we wel eens zien. Walter en Victoriano reden ons tot een uitzichtpunt vanwaar we de gigantische mijn, een diepe krater in het mooie landschap, konden overzien. Meteen stond de bewaking naast onze busjes om ons in het oog te houden, een akelig gevoel.
Gisteren stond de finca op de agenda waar 7 jaar lang strijd gevoerd is. De gemeenschap heet nu Victoria VII want na 7 jaar en 7 dagen vechten hebben de boeren die verdreven werden van hun finca eindelijk een lapje grond kunnen kopen van de ontslagvergoeding. Zo'n vergoeding verkijgen is hier helemaal niet evident. Er is nog altijd nog wel grote armoede en slechte gezondheid want er is nog steeds geen grond om te bewerken voor henzelf. De finceros hebben nog steeds alle macht in handen.
Maar we proberen ons niet te laten meeslepen in de ontmoediging, en wensten deze vrouwen en mannen alle moed toe in hun verdere strijd. Het was pakkend.
En route voor Quetzal, een dorp dat te bereiken is langs een aarden/stenen weg, een hel, waarop bij ons geen enkele auto zich zou wagen maar waar hier de volgeladen bussen en auto's zich naar boven zwoegen. Op weg naar een groot vormingscentrum van MTC. Jonge mensen ontvangen ons en tonen trots hun werk. Later krijgen jullie het volledige verhaal na deze reis.
Voor vandaag stond Antigua op het programma MAAR een grote actie van de gezondheidssector blokkeert alle grote wegen, waarschijnlijk voor de hele dag. dus tijd om een internet cafe te zoeken (niet evident) en de blog bij te werken.
Saludos solidarios de todos

ann en maarten